παγκόσμια ημέρα Μετεωρολογίας

Αύριο 23 Μαρτίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας. Πρόκειται για την ημέρα που τέθηκε σε ισχύ η ιδρυτική συνθήκη του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) (23 Μαρτίου του 1950). Σήμερα 188 μετεωρολογικές και υδρολογικές υπηρεσίες είναι μέλη του WMO .που αποτελεί μια ειδικευμένη υπηρεσία του οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Το φετεινό θέμα που επέλεξε ο WMO για την εορτή της Μετεωρολογίας είναι:
"Καιρός, κλίμα και ο αέρας που αναπνέουμε" και αναφέρεται στη αλληλεπίδραση του καιρού και του κλίματος με την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η ΕΜΥ (μέλος του WMO) στα πλαίσια των εκδηλώσεων ανοίγει τις πύλες της για το κοινό τη Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009 από τις 15:00 ως τις 18:00

περισσότερα
www.wmo.int
www.hnms.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Χθες ολοκληρώθηκε στην Κοπεγχάγη ένα πολύ σημαντικό συνέδριο για την κλιματική αλλαγή. Το θέμα του συνεδρίου ήταν :
"Κλιματική αλλαγή- Παγκόσμιοι κίνδυνοι- Προκλήσεις - Αποφάσεις"
Οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης σε συνεργασία με άλλα εννέα πανεπιστήμια. Το παρακολούθησαν πάνω από 2.500 σύνεδροι από 80 χώρες και παρουσιάστηκαν 1600 επιστημονικές εργασίες.
Ο κύριος σκοπός του συνεδρίου ήταν να κάνει μια σύνθεση της υφιστάμενης επιστημονικής γνώσης στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής απαραίτητη στο να παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις και οι στρατηγικές για την αντιμετώπισή της. Στο συνέδριο αυτό έγινε μια ανασκόπηση των νεότερων επιστημονικών στοιχείων (2 χρόνια μετά την τελευταία έκθεση του IPCC)

Τα συμπεράσματα παραδόθηκαν στον Δανό πρωθυπουργό (θα τυπωθούν το καλοκαίρι) ώστε να δοθούν στους συνέδρους της μεγάλης διάσκεψης που θα γίνει στην Κοπεγχάγη το Δεκέμβριο (COP15) για την μετα-Κυότο συμφωνία.

Κάποια προκαταρκτικά πορίσματα ήταν:
-- Πρόσφατες παρατηρήσεις επιβεβαιώνουν ότι οδηγούνται σε επαλήθευση τα χειρότερα από εκείνα τα σενάρια τα οποία χρησιμοποίησε το IPCC για τις εκτιμήσεις του.
Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος ότι πολλές από τις τάσεις που παρουσιάζονται θα επιταχυνθούν οδηγώντας στο να είναι αυξημενος ο κίνδυνος για απότομες ή μη αναστρέψιμες κλιματικές αλλαγές
-- Πρόσφατες παρατηρήσεις δείχνουν ότι οι κοινωνίες είναι ευάλωτες ακόμα και σε κλιματικές αλλαγές που θα συμβούν σε μέτριο βαθμό. Αν η θερμοκρασία ανέβει πάνω από 2 βαθμούς τότε οι σύγχρονες κοινωνίες θα έχουν σοβαρά προβλήματα.
---Άμεση, αειφόρος και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής βασισμένη σε παγκόσμιες αλλά και περιοχικές δράσεις είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί <επικίνδυνη> κλιματική αλλαγή όπως αυτή και να οριστεί. Η καθυστέρηση στην έναρξη αποτελεσματικών ενεργειών αυξάνει σημαντικά το κοινωνικό και οικονομικό κόστος τόσο της προσαρμογής όσο και της αντιμετώπισης.
---Δεν υπάρχει δικαιολογία για τυχόν απραξία. Ήδη διαθέτουμε αρκετά εργαλεία και προσεγγίσεις –οικονομικές, τεχνολογικές, διαχείρισης κ.α.- ώστε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Όμως πρέπει εφαρμοστούν πλατιά και σθεναρά ώστε να επιτευχθεί ο κοινωνικός μετασχηματισμός που απαιτείται για οικονομίες απαλλαγμένες από το διοξείδιο του άνθρακα.

---Για να επιτευχθεί ακριβώς αυτό πρέπει να υπερβούμε μια σειρά από σημαντικά εμπόδια και να αδράξουμε τις ευκαιρίες που υπάρχουν. Η αδράνεια που χαρακτηρίζει τα οικονομικοκοινωνικά συστήματα πρέπει να μειωθεί. Ταυτόχρονα θα πρέπει να οικοδομηθεί μια πλατιά δυναμική στην κοινωνία που θα απαιτεί από τις κυβερνήσεις να δράσουν αποτελεσματικά στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

Για να λέτε τα σύννεφα με το όνομά τους 1

Όσο και αν ακούγεται παράξενο ακόμη και τα σύννεφα έχουν ονόματα. Και μάλιστα όχι μόνο έχουν ονόματα αλλά ανήκουν και σε οικογένειες. Θα ξεκινήσουμε το ταξίδι στα σύννεφα γνωρίζοντας το «νονό» τους

Ασφαλώς όλοι έχουν παρατηρήσει ότι τα σύννεφα διαρκώς αλλάζουν μορφή και ότι δύο σύννεφα ποτέ δεν είναι ακριβώς ίδια. Όμως ο Άγγλος Luke Howard (1772-1864), κάνοντας συστηματικές παρατηρήσεις, διαπίστωσε ότι , παρά τις διαφορές τους, είναι δυνατόν να γίνει μια ταξινόμηση και στα σύννεφα με βάση κάποια κοινά τους χαρακτηριστικά. Ο Ηοward, λοιπόν, που θα πρέπει να σημειωθεί, ότι είχε μια επιχείρηση κατασκευής χημικών και το χόμπι του ήταν η μετεωρολογία, έμελλε να γίνει ο νονός για τα σύννεφα.
Μεγάλωσε σε ένα θρησκευτικό σχολείο, όπου σύμφωνα με τον ίδιο, «έμαθε περισσότερα Λατινικά απ’ όσα στη ζωή του μπορούσε να ξεχάσει». Έτσι όταν το 1803 χρειάστηκε να βρει τα ονόματα που θα έδινε στους διάφορους τύπους των σύννεφων, χρησιμοποίησε λατινικές ονομασίες.
Με τις παρατηρήσεις του διαπίστωσε ότι μπορούσε να χωρίσει τα νέφη σε εκείνα: που έμοιαζαν με σωρούς από βαμβάκι, σε εκείνα που κάλυπταν σαν πέπλο ένα μεγάλο τμήμα ή και όλο τον ουράνιο θόλο, σε εκείνα που ήταν πολύ μαύρα και σε εκείνα που έμοιαζαν με λεπτές ίνες από μαλλί. Τις 4 αυτές μεγάλες κατηγορίες νεφών τις ονόμασε Cumulus, stratus, nimbus, cirrus . Τα ονόματα αυτά ουσιαστικά χρησιμοποιούμε και εμείς ακόμη μετά από 200 χρόνια.
(είναι πολύ χαρακτηριστικές οι ζωγραφιές του ίδιου του Howard από το βιβλιο του
"Essay on the Modification of Clouds")
Πολύ γρήγορα η μετεωρολογική επιστημονική κοινότητα βρήκε χρήσιμη την ταξινόμηση του Howard -που δεν ήταν και δεν ισχυριζόταν ότι είναι επιστήμονας-. Η οριστική ταξινόμηση των νεφών έγινε το 1956 από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (W.M.O.) Αυτή σήμερα ακολουθείται παγκοσμίως από τους μετεωρολόγους, τους πιλότους, τους ναυτικούς , και γενικότερα όλους ασχολούνται επαγγελματικά με τον καιρό, (αλλά και από πολλούς ερασιτέχνες που, στα χνάρια του Howard, τους αρέσει να «κοιτούν ψηλά»)

EU Sustainable Week 2009

Αναμφίβολα το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής συνδέεται αναπόσπαστα με την ενέργεια (πηγές ενέργειας, ενεργειακή χρήση- κατάχρηση, ενεργειακή απόδοση)

Η εβδομάδα που ξεκινά είναι η εβδομάδα που έχει αφιερωθεί από την Ευρωπαϊκή ένωση στην Αειφόρο Ενέργεια."EU Sustainable Week 2009".
Πρόκειται για μια προσπάθεια που εντάσσεται σε μια γενικότερη εκστρατεία ευαισθητοποίησης με στόχο την αλλαγή του ενεργειακού τοπίου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρά την οικονομική κρίση, που φαίνεται ότι αγγίζει όλες τις χώρες, προσπαθεί να παραμείνει προσηλωμένη στο φιλόδοξο στόχο που έχει θέσει του 20-20-20 δηλαδή το 2020 20% λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, 20% περισσότερη ενεργειακή απόδοση, 20% της ενέργειας να καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές.

Το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας περιλαμβάνει πάνω από 150 εκδηλώσεις που θα γίνουν συνολικά σε 19 χώρες και σε 51 πόλεις. (Το πρόγραμμα δεν αναφέρει κάτι για τη χώρα μας- αν εξαιρέσει κάποιος μία εκδήλωση στις 20 το μήνα)

Είναι η τρίτη φορά που οργανώνεται μια τέτοια εβδομάδα και αυτή τη φορά μια νέα διάσταση προστέθηκε - η διάσταση "καταναλωτές". Έτσι 1100 υπερκαταστήματα σε έξι χώρες θα παρουσιάσουν θέματα σχετικά με την ενεργειακή απόδοση και θα προωθήσουν αντίστοιχα προϊόντα.

Μία από τις σημαντικές εκδηλώσεις της φετινής εβδομάδας θα είναι η υπογραφή από 400 δημάρχους πόλεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μιας γραπτής δέσμευσης για την περικοπή των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Πρόκειται για την πρωτοβουλία που έχει την ονομασία "Συμφωνία των Δημάρχων" (Covenant of Μayors). Με την υπογραφή τους οι δήμαρχοι θα δεσμευτούν να υιοθετήσουν σχέδια δράσης στον ενεργειακό τομέα μέσα σε 12 μήνες και να πετύχουν μια σειρά από στόχους. Η πρόοδος θα παρακολουθείται στενά από εξωτερικούς αξιολογητές που θα είναι υποχρεωμένοι να στέλνουν σε τακτά διαστήματα αναφορές (από την Ελλάδα συμμετέχουν η Πάτρα, το Αιγάλεω , τα Τρίκαλα, και μερικοί ακόμη δήμοι )

www.eusew.eu
http://ec.europa.eu/energy/sustainable/covenant_mayors_en.htm

Σκόνη

Αισθητή ήταν σήμερα η παρουσία και στα κατώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα σωματιδίων σκόνης από την Αφρική, κυρίως στη Νότια Ελλάδα.

Μάλιστα στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας για δύο περίπου ώρες το μεσημέρι η ορατότητα έπεσε στα 1000 μέτρα.

Είναι χαρακτηριστική η φωτογραφία απο τον αμερικανικό μετεωρολογικό δορυφόρο πολικής τροχιάς ΝΟΑΑ που τραβήχτηκε στις 10:47 τοπική ώρα. (η φωτογραφία από το Deutschen Zentrum für Luft und Raumfahrt).

Το φαινόμενο, αν και δεν είναι ασυνήθιστο στη χώρα μας, ωστόσο δεν συμβαίνει συχνά αρχές Φεβρουαρίου.

Mία πέτρα που λέει τον καιρό...

Υπάρχουν πολλοί τρόποι πρόγνωσης....

Φαίνεται ότι μπορεί και μία πέτρα να λέει τον καιρό....

(η παρακάτω πέτρα κυκλοφορεί στο Ιντερνετ πολλά χρόνια τώρα....)

Η Μετεωρολογία σε ...γραμματόσημο

Με θέμα τη μετεωρολογία είναι εκατοντάδες τα γραμματόσημα που έχουν κυκλοφορήσει από δεκάδες χώρες σε όλον τον κόσμο.
Βασισμένο στα γραμματόσημα είχα γράψει πέρσι ένα άρθρο για τη Μετεωρολογία στο Γεωτρόπιο της Ελευθεροτυπίας (15/3/2008) το οποίο μπορείτε να διαβάσετε στο τέλος.

Είναι αληθινά εντυπωσιακό το πλήθος των σχετικών γραμματοσήμων και η έκταση των θεμάτων που καλύπτουν.

Μπορεί κανείς να βρει γραμματόσημα για μετεωρολογικούς δορυφόρους , ραντάρ, μετεωρολογικούς σταθμούς και όργανα , τυφώνες, ανεμοστρόβιλους, μετεωρολογικές υπηρεσίες, είδη νεφών, οπτικά φαινόμενα, σχετικά με τη μυθολογία αλλά και την ιστορία της μετεωρολογίας, χάρτες καιρού ακόμα και μετεωρολόγους στη βάρδιά τους....

Ενα μέρος της συλλογής είχα την τιμή να παρουσιάσω στην επίσημη εκδήλωση της ΕΜΥ για την ημέρα της Μετεωρολογίας στο Πολεμικό Μουσείο (3/2008).

Μάλιστα το Δεκέμβριο του 2008 ο διεθνής Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) κυκλοφόρησε ένα βιβλίο του φίλου Φιλανδού μετεωρολόγου Dr. Raino Heino (φιλοτελιστή αλλά και ... αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Μετεωρολογικής Εταιρείας, μέλος του IPCC κλπ...) με θέμα τα γραμματόσημα και τη Μετεωρολογία. Ο τίτλος του είναι "From ancient gods to modern meteorology - A philatelic journey".

Εκστρατεία Δανίας για την κλιματική αλλαγή

Σε πολλές χώρες διοργανώνονται εκστρατείες για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κόσμου για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της.

Μία από τις πιο επιτυχημένες είναι εκείνη που διοργάνωσε η Υπηρεσία Ενέργειας της Δανίας με τίτλο "1 τόνος λιγότερο CO2" και η οποία βραβεύτηκε σε σχετικό διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κύριος στόχος της καμπάνιας ήταν να ενημερώσει ότι ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για να μειώσει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι το κεντρικό μήνυμα ήταν " Προσπάθησε να μειώσεις το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεις κατά έναν τόνο".

Σαν σύμβολο χρησιμοποιήθηκε ένα μπαλόνι ύψους 10 μέτρων το οποίο, στα πλαίσια της εκστρατείας, μεταφερόταν σε διάφορα μέρη όπως ποδοσφαιρικά γήπεδα, φεστιβάλ, εκθέσεις. Ταυτόχρονα αρκετές γνωστές προσωπικότητες κλήθηκαν να συμμετέχουν.

Στα μέσα της εκστρατείας, μια έρευνα αξιολόγησης έδειξε ότι ήδη ο μισός πληθυσμός γνώριζε αυτήν την προσπάθεια και το 75% τη θεωρούσε θετική.

Η Δανία το Δεκέμβριο του 2009 φιλοξενεί την 15η (COP15) διάσκεψη των χωρών της Συμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) με το φιλόδοξο στόχο όλα τα κράτη να καταλήξουν σε μία συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Στο θέμα αυτό θα αναφερθούμε πάλι...

Μετεωρολογικός Δίας 2

Όμως και αρκετά από τα προσωνύμια με τα οποία λατρευόταν ο Δίας σε διάφορες περιοχές δείχνουν την εξουσία του στα καιρικά φαινόμενα. Έτσι λατρευόταν ως:

Κεραύνιος

Αστραπαίος

Ευάνεμος

Ούριος ( που στέλνει τους ευνοϊκούς ανέμους)

Ικμαίος (που στέλνει την πρωινή δροσιά)

Καταιβάτης (αυτός που κατεβαίνει με τους κεραυνούς του). Για αυτό και τα σημεία όπου χτυπούσε κεραυνός ήταν ιερά

Υέτιος, Όμβριος (αυτός που φέρνει τη βροχή)

Στον Υμηττό υπήρχε ένα ιερό αφιερωμένο στον Όμβριο Δία όπως αναφέρεται και από τον Παυσανία το 2ο αι.μ.Χ Είναι φανερό ότι η Αττική ήταν και παραμένει μια περιοχή με περιορισμένες βροχοπτώσεις.

Μαιμάκτης (θυελλώδης)
Οι Αθηναίοι τον 5ο μήνα του αττικού ημερολογίου (Μαιμακτηρίωνα), (μέσα Νοεμβρίου-μέσα Δεκεμβρίου) γιόρταζαν τα Μαιμακτήρια προς τιμή του Δία Μαιμάκτη.

"Μετεωρολογικός" Δίας 1

Σε όλες τις μυθολογίες θα βρούμε αναφορές σχετικά με τα διάφορα ατμοσφαιρικά φαινόμενα. Καθώς ο άνθρωπος δε μπορούσε να τα ερμηνεύσει αυτά αποδίδονταν στις διάφορες θεότητες . Στη δική μας μυθολογία ως γνωστό ο Δίας, ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων, ήταν ο κύριος του ουρανού και όσων συμβαίνουν σε αυτόν

Πολύ χαρακτηριστικά είναι τα επίθετα που χρησιμοποιεί ό Όμηρος στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια που δείχνουν την κυριαρχία του Δία στα μετεωρολογικά φαινόμενα. Πιο συγκεκριμένα ο Δίας αναφέρεται ως:

Νεφεληγερέτης (που μαζεύει τα σύννεφα) Α511, α63
Κελαινεφής (που περιβάλλεται από μαύρα σύννεφα) λ36
Αστεροπητής (που προκαλεί τις αστραπές) Α580
Στεροπηγερέτης (που στέλνει τις αστραπές) Π298
Αργικέραυνος (που φτιάχνει λαμπρούς κεραυνούς) Τ121, Υ16
Τερπικέραυνος (που αρέσκεται στους κεραυνούς )Α419, υ95
Υψιβρεμέτης (που βροντά από ψηλά) Δ354
Εριβρεμέτης (που προκαλεί δυνατές βροντές) Ν624
Ερίγδουπος (που βροντά πολύ) κ 515 Υ50, 152
( με το γράμμα η ραψωδία της Ιλιάδας ή της Οδύσσειας αντίστοιχα)

Ομως γιά το "μετεωρολογικό" Δία και γενικότερα για την Ελληνική μυθολογία και τον καιρό θα συνεχίσουμε.